Hiperparatiroidizm-Hiperparatiroidi Nedir?
Hiperparatiroidi paratiroid bezleri çok fazla paratiroid hormonu (PTH) ürettiğinde ortaya çıkmaktadırlar. Paratiroid bezleri boyun da, tiroidin arkasına yakın veya yanlarına yerleştirilmiş dört bezelye boyu endokrin bezleridir. Endokrin bezleri vücudun normal çalışması için gerekli olan hormonları salgılamaktadır. Benzer adlara sahip olmasına ve boyna bitişik olmasına rağmen, paratiroid bezleri ve tiroit çok farklı organlardır. PTH, kemiklerde ki ve kanda ki kalsiyum, D vitamini ve fosfor seviyelerini düzenleye yardımcı olmaktadır. Bu rahatsızlığı olan bazı kişiler herhangi bir belirti yaşamaz ve tedaviye ihtiyaç duymazlar. Bazılarında ise ameliyat gerektirebilecek hafif veya ciddi semptomlar bulunmaktadır.
Hiperparatiroidizmin Nedenleri Nelerdir?
Hiperparatiroidizmde, paratiroid bezlerinizden biri veya daha fazlası aşırı aktif hale gelir ve aşırı PTH üretirler. Bu tümöre, bez genişlemesine veya paratiroid bezlerinin diğer yapısal sorunlarına bağlı olabilmektedir. Kalsiyum seviyeleri çok düşük olduğunda, paratiroid bezleri PTH üretimini artırarak yanıt verirler. Bu, böbreklerin ve bağırsakların daha fazla miktarda kalsiyum emmesine neden olmaktadır. Aynı zamanda kemiklerden daha fazla kalsiyum atılmasıdır. Kalsiyum seviyesi tekrar yükseldiğinde PTH üretimi normale dönmektedir.
Hiperparatiroidizm Tipleri Nelerdir?
Birincil, ikincil ve üçüncül olmak üzere üç çeşit hiperparatiroidizm vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Primer hiperparatiroidizm: Bu tip, paratiroid bezlerinden en az birinde sorun yaşanırsa ortaya çıkmaktadır. Paratiroid problemlerinin yaygın nedenleri arasında bez üzerinde iyi huylu büyümeler ve en az iki bezin büyümesi bulunmaktadır. Nadir durumlarda, kanserli bir tümör bu duruma neden olmaktadır. Primer hiperparatiroidizm gelişme riskinin artması bazı sağlık sorunu olan kişilerde de görülür ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Çoklu endokrin neoplazileri gibi vücuttaki birkaç bezi etkileyen bazı kalıtsal bozuklukları olanlarda
• Uzun bir kalsiyum ve D vitamini eksikliği öyküsü olanlarda
• Kanser tedavisinden kaynaklanan radyasyona maruz kalmış kişilerde
• Esas olarak bipolar bozukluğu tedavi eden lityum denilen bir ilacı almış olan kişilerde
Sekonder hiperparatiroidizm: Bu tip, kalsiyum seviyelerin anormal derecede düşük olmasına neden olan altta yatan bir durum olduğunda ortaya çıkmaktadır. Sekonder hiperparatiroidizm vakalarının çoğu, düşük D vitamini ve kalsiyum seviyelerine neden olan kronik böbrek yetmezliğinden kaynaklanmaktadır.
Tersiyer hiperparatiroidizm: Bu tip, paratiroid bezlerin kalsiyum seviyeleri normale döndükten sonra çok fazla PTH yapmaya devam ettiğinde ortaya çıkmaktadır. Bu tip genellikle böbrek sorunu olan kişilerde görülmektedir.
